Otizm, yaşamın ilk 3 yılı içinde ortaya çıkan ve yaşam boyu devam eden nöropsikiyatrik, gelişimsel bir bozukluktur. Otizm terimi ilk kez 1911 yılında Bleuler tarafından kullanılıyor. Otizme ilişkin İlk makaleler ise 1943 yılında Leo Kaner ve 1944 yılında Hans Asperger tarafından yayınlanmıştır.
Otizmin Belirtileri ve Özellikleri
1.Sosyal Etkileşimde Yetersizlik
Göz kontağında sınırlılık.
Ortak ilgide sınırlılık. Başkalarının işaret ettiği yere bakmama.
Diğer çocuklarla etkileşimde yetersizlik.
Yalnızlığı tercih etme.
Başkalarının duygularını anlamada yetersizlik.
2.İletişim ve Oyunda Yetersizlik
Dil ve iletişim sorunları. Dili iletişim aracı olarak kullanamama.
Vücut dilini kullanmada sınırlılık. Söyledikleri ile jest ve mimiklerinin uyuşmaması.
Hayali oyunun gelişmemesi.
Başlatma, sürdürme ve bitirme sorunları.
İlgi duyulan alanlarda aşırı ayrıntı.
3.Takıntılar
Nesne takıntıları: Nesnelerle sıradışı oynamak.
Hareket takıntıları: Sallanma, ellere bakma, yan bakma.
İlgi takıntıları: Bir konuyla aşırı ilgili olma.
Düzen takıntıları: Aynı giysiyi giymek , aynı yemeyi yemek, düzeni bozmamak.
4.Yinelenen-Kendini Uyarıcı Davranışlar:
Sıradışı beden hareketleri.Ör.Etrafında dönme.
Sıradışı el hareketleri. Ör: Parmak çıtlatmak, iki parmak arasını ayırmak v.b.
Otizm ve Eğitim
Otizm yaşam boyu süren bir durumdur. Otizmli çocuklarda zeka normal olmasına rağmen dil hakimiyetinin olmaması, sözel ve sosyal beceri eksikliği toplumsal yaşamda sorun yaşamalarının başlıca sebepleridir. Eğitim programları hazırlanırken otistik çocukların öğrenme özellikleri dikkate alınarak bireyselleştirilmiş eğitim programları hazırlanmalıdır.
Özel eğirim süreci planlanırken ilk hedef çocuğa öğrenmeyi öğretmek olmalıdır. Eğitim sürecinin başlangıcında çocuğa kazandırılan en önemli beceri çocuğun iletişime ilgisinin başlatılıyor olmasıdır. Diğer bireylere karşı iletişim başladığında çocukta interaktif öğretimi başlatma ve ilerleme şansı bulunmaktadır.
Otizmde Kullanılan Başlıca Eğitim Yöntemleri
1. Uygulamalı Davranış Analizi ve Uygulamalı Davranış Analizide Dayalı Geliştirilmiş Yöntemler
a. Ayrık Denemelerle Öğretim ve Yanlışsız Öğretim Yöntemleri
b. Erken Yoğun Davranışsal Eğitim
c. Etkinlik Çizelgeleriyle Öğretim
d. Replik Silikleştirmeyle Öğretim
e. Videoyla Model Olma
f. Fırsat Öğretimi
g. Olumlu Davranışsal Destek
h. Sözel Davranış
2. İlişki Temelli Yöntemler
3. Sosyal Öyküler
4. Kolaylaştırılmış İletişim
Terapi Yöntemleri
1. Duyu Bütünleme Terapisi
2. İşitsel Bütünleme Terapisi
3. Müzik Terapisi
4. Sanat Terapisi
5. Drama Terapisi
6. Yunuslarla Terapi
7. Ata Binme Terapisi
Tedavi Yöntemleri
1.Psikiyatrik Tedavi Yöntemleri
2. Alternatif ve Destekleyici Tedaviler
a. Glüten-Kazein Diyeti
b. Vitamin Mineral Desteği
c. Ağır Metallerden Arındırma
d. Mantar Tedavisi
e. Hiperbarik Oksijen Tedavisi
f. Neuro-Feedback
g. Tedavi Protokolleri
Hangi Yöntem ve Tedaviler Doğru?
Otizm çalışma alanına her gün yeni teknik ve yöntemler eklenmektedir. Bir eğitim, terapi ya da tedavi yönteminin yararları bilimsel araştırma sonuçları ile ortaya konmalıdır. Dolayısıyla aileler bilimsel dayanağı olan, etkinliği kanıtlanmış yöntemleri seçmelidir.
Otizm İle İlgili Kaynaklar
Kıcaali-İftar, G. Otistik Özellik Gösteren Çocuklara İletişim Becerilerinin Kazandırılması. Yapa Yayınları, 2003
Kıcaali-İftar, G. Otistik Çocuklar İçin Davranışsal Eğitim Programı Kursu. 2006 Eskişehir.
Persson, S.B. Otistik Zeka ve Seviyeleri. Sistem Yayıncılık 2000
Persson, S.B. Eğitmenler ve Aileler İçin OTİZM Rehberi. ODER, İzmir, 2003.
Mesibov, G.B., Adams, L.V., Klinger,L.G. Autism: Understanding The Disorder. Plenum Press, 1997
Baron-Cohen,S., Tager-Flusberg,H., Cohen, D.J. Understandig The Other Mind. Oxford Üniversity Press. 1993
Green,. G., Luce.,S.C. Behavioral İntervention For Young Children With Autism. A Manuel For Parents and Professionals. Proed 1996
Freeman, S., Dake, L. Teach Me Laguage. A Lagguage Manuel for Children with autism, Asperger syndrome and related developmental disorders. SKF Books. 1996
Otizmde Eğitim, Terapi ve Tedavi Yöntemleri: Tohum Otizm Vakfı